Jirrooyinka Dhaxalka/lagu dhasho Archives

Oct172013 by adminNo Comments

Faruurnaanta

Faruurnaanta waa dhacdo caafimaad oo ilmaha inta ay uurka ku jiraan timaada, ayna ku dhashaan iyadoo bishinta kore ama dhab-xanagu ay ka muuqato isku imaatin la'aan ay jeexnaani ka muuqato. Cunugaaga bishimihiisu waxay askunmaan asbuuca shanaad ee uurka, halka dhabxanaga uu samaysmo asbuuca labo iyo tobnaad ee uurka hooyada. Nudayaasha bishimaha iyo dhab-xanagu si isle'eg ayay labo jiho isaga yimaadaan si dhexda ay ugu kulmaan nuduyaashu oo ay u samaysanto bishin ama dhab-xanag dhamaystiran. Faruurnaantu waxay dhacdaa marka nudayaashu isku imaan waayaan oo markaas ay samaysanto dhanbalnaan oo u dhexeysa bishintii ama dhabxanagii. Sida bulshooyinka kale ee dunida carruur badan oo Soomaali ah ayaa ku dhalata faruurnaanta. Waxaa jira sheeko-baraley badan oo Soomaalidu ka qabto marka...

Sep62013 by adminNo Comments

HEMOFILIYA

Jirrooyinka Dhaxalka/lagu dhasho

Jugta iyo xagtinka gaarta maqaarka carruurta waa mid caadi ah oo maalin walba carruurta koraysaa la kulmaan. Baaskiil laga dhaco, dhagax lagu dul kufo iyo lugta oo lala waayo banooniga waxay keenaan dhaawac ama dhiig-bax gudaha ah oo soo gaara jirka carruurta. Si kastaba ha ahaatee, carruurta qabta cuddurka hemofiliya(hemophilia) haddii ay ku dhacaan dhaawacyadaasi waxay la imaanayaan walwal in ilmuhu u dhinto dhiig-bax. Hemofiliya waa jirro naadir ah oo ku timaada in dhiiggu xinjiroobi waayo marka dhaawac ama xagtin ay soo gaarto jirka. Waa dhib qofku ka dhiigbax badnaan karo qof aan qabin hemofiliya. Hemofiliya waa cuddur la iska dhaxlo oo waalidiinta qabtaa u gudbiyaan tafiirtooda. Hemofilya inta badan waxay ku dhacdaa wiilasha. 5000-10,000kii wiil ee dhalata dunida hal cunnug a...

Aug102013 by adminNo Comments

DOWN SYNDROME

Jirrooyinka Dhaxalka/lagu dhasho

Cuddurkaan Down Syndrome waxaa markii ugu horaysay sharaxay oo loogu magacdaray dhaqtar Ingiriis ahaa oo la oran jiray John Langdon Down sannadkii 1866dii. Cuddurkaan waa cuddur lagu dhasho oo ka yimaada marka dhaxal-sidayaasha ama Koromosoomada waalidiinta u gudbiyaan tafiirtooda ay si khalad ah u qaybsamaan. Staatikis ahaan 700 ilmood oo dhalata hal cunnug ayaa ku dhasha Down syndrome. Dabiiciyan marka ilmuhu abuurmayo wuxuu aabihiis bixiyaa 23 koromosoom ama hidde-side oo shahwada la socda, halka hooyaduna dhiibto 23 koromosoom oo ugxanta la socda. Marka ay isku bacrimaan shahwada iyo ugxanta ayaa waxaa soo baxa unnug aadami ah oo ka samaysan 46 koromosoom ama hidde side ilaa ilmuhu uurka dhexdiisa uu koroyo oo uu noqonayo qof dhamaystiran oo bilaayiin unnug ka samaysan. Cuddurkaan Do...

Apr222013 by adminNo Comments

Autism – Sirgaxan

Cuddurada, Jirrooyinka Dhaxalka/lagu dhasho

Cudurkaan afka qalaad lagu yiraahdo Autism waa mid ku cusub Soomaalida ama waxaa laga yaabaa inuu muddo jiray, laakiin aan la xaqiijin jirin. Sidaas awgeed, u malaynmaayo inuu jiray magac-bixin Soomaali ah oo uu leeyahay. Waxaan qiyaasayaa inaan ahay qofkii ugu horeeyay oo qoraal ahaan ku soo gudbiyay. Waxaan Qiyaasay maadaama uusan magac hore Soomaalida u lahayn inaan saaro magac-bixin cusub oo ah Sirgaxan. Cudurkaan wuxuu ka bilaabmaa cillad xagga maskaxda ah, oo niyuuroonada ama neerfayaasha maskaxdu si khariban ay u samaysmeen markii ilmuhu uurka hooyadiis ku jiray. Wuxuu cudurkaani ilmaha uu halleelo ku keenaa cillad ku timaado xagga dhexgalka bulshada iyo xiriirka dadka. Cudurkaani wuxuu asiibaa halka maskaxda ee laga maamulo khabaaraadka,macaamilka iyo luuqada. Cuddurk...

Apr172013 by adminNo Comments

Kor-cadaad-Albanism

Cuddurada, Jirrooyinka Dhaxalka/lagu dhasho

Cudurka Albiino waa cuddur la iska dhaxlo, oo ah marka maqaarka, indhaha iyo timaha uu ku yar yahay midabka ama dhibcaha la yiraahdo Melanin. Wuxuu ku dhacaa dhirta, aadamiga iyo xayawaankaba. Carruurta ku dhalata calaamada ugu horaysa waa maqaarka iyo timaha oo caddaada oo aan midab lahayn. Soomaalidu waxay ku qaladaa cuddurkaan barasta oo ah cuddur ku dhaca maqaarka oo jirku isla dagaalamo(Auto-immune disease), laakiin Albino waa cuddur la iska dhaxlo oo kaliya. Fahanka cudurka Albanism ama kor-caddaadka Marka hore si aad u fahanto cudurka albiinada waxaa fiican inaad deristo maadada Melenin oo ah kiimiko laga helo lakabka hoose ee maqaarka oo shaqadeedu tahay inay samayso, midabayso maqaarka, timaha iyo birta isha. Haddii cunug ku dhasho cudurka Albino maqaarkiis...