Sunday, November 10
Shadow

Heerarka Korriinka

Labo sanno jir

Heerarka Korriinka
Hanbalyo.. Hanbalyo hooyo iyo aabbe,  waayo ilmahaagu wuxuu u dabaaldegayaa sannad-guuradii labaad ee cimrigiisa. Wiilkaaga ama gabadhaadu hadda waxay awoodaan inay socdaan, hadlaan, ciyaaraan. Sannadka labaad jirka ilmaha caafimaadka qabaa wuxuu sameeyay hurumar badan oo ay ka mid yihiin in ilmuhu ordi karo, jaranjarada guriga ku taagsan karo, bannooniga laadi karo, labadiisa gacmoodba isticmaali karo. Dhinaca horumarka luuqada ilmuhu hadda waxay awoodaan inay tilmaamaan shay haddii la tuso sawirkiisa. Waxay sheegi karaan magacyada dadka ay yaqaanaan. Waxay luuqad ahaan yaqaanaan erayo yar yar iyo weero. Waxay labo sanno jirku koobigareeyaan hadalada dadka waawayn ku hadlayaan. Dhaqaatiirta carruurta iyo waalidiintu waxay yiraahdaan labo sanno jir ilmuhu marka uu gaaro waxay noqdaan...

21 Billood jir

Heerarka Korriinka
Wiilkaaga ama gabadhaadu waxaa u soo bidhaamaya xaflada iyo dabaaldega sanad-guuradii labaad ee markii ilmahaagu dhashay. Si kalsooni leh ayuu hadda ilmagaau u socon karaa, u fuuli karaa qalabka guriga yaal sida kuraasta fadhiga. Waxay riixaan oo jiidjiidaan wax kasta oo ay awoodaan sida boombalooyinka, handaraabyada guriga oo ay furaan oo xiraan.  Carruurta da'doodu u dhaxayso 19 billood jir ilaa 21 billood jir waxay bilaabeen mar horaba inay gartaan inay yihiin qof gaara oo xor ah. Waxay carruurtu markay marxaladaan soo gaaraan bilaabaan suuraha oo ah dabeecad xoriyad-doon ah oo ay ku muujinayaan in loo yeelo waxay madaxooda ka damcaan. Waxay carruurta qaar bilaabaan qaylo, oohin badan, inay wax laadaan ama wax qaniinaan haddii aan loo samayn ama la siin waxa ay doonayaan.  Dhibtaan s...

18 Billood jir

Heerarka Korriinka
Gabadhaada ama wiilkaagu hadda waa soconayaa oo waa ka gudbay heerkii guurguurashada. Ilmaha ah 18 billood jir waxay galeen waji cusub oo ay kaga gudbeen heerka fadhiga iyo guurguurashada oo ay u gudbeen heerka socodka iyo orodka. Carruurtu xilligaan waxay lumiyaan calaamadihii carruurnimada sida bucbucnimadii iyo camankii buur-buurnaa. Waxay carruurtu yeeshaan waji dhuuban iyo jir dhuubnaan xiga. Miisaanka iyo culayska ilmuhu sidii 12kii billood ee hore xawaare kuma socdo,  laakiin si degan ayuu u kobcaa. Ilmuhu hadda waxay ka shaqaysiin karaan faraha iyo calaacasha oo ay awoodaa inay gacanta wax ku qabsan karaan sida qaadada cuntada oo ay qabsan karaan. Imika qaado-wax-ku-cunnida ilmaha natiijo fiican ma leh inay gogosha iyo miiska cuntada ku haleeyaan mooyee. Waxay kaloo gacantoo...

15 Billood jir

Heerarka Korriinka
Billahaan ilmuhu aad bay u korayaan xag jir ama xagga maskaxdaba. Jir ahaan carruurta da'doodu gaarto 15 billood jir waxay ku mashquulsan yihiin dunida ay ku cusub yihiin inay daah-furaan oo ay koraan, riixaan, furfuraan shay kasta oo ay haleelaan,  oo xitaa mararka qaar goddodka korantada farta galiyaan. Xilligaan carruurta qorshaha uguma jirtaba inay cabsadaan,  oo waxaa Soomaalidu tiraahdaa ilmuhu wuxuu noqday "abeeso-xanbaar", oo macnaheedu yahay xitaa haddii uu la kulmo abeeso afka soo kala haysa waa xanbaarsanayaa. Sidoo kale, xilligaan ilmuhu waxay ku jiraan xilli maskaxdoodu doonayso inay waxkasta ogaadaan(curiosity). Waalidiintu xilligaan waxay dareemaan labo darran mid dooro ah inay ilmaha siiyaan madax-banaani buuxda oo ay guriga ku mushaaxaan iyo inay caabiyaan suuraha ilma...

Hal sanno jir

Heerarka Korriinka
Awguuriyo! Hambalyo.... Hambalyo! waxaa la gaaray sannad-guuradii koowaad markii ilmahaagu ku soo biiray dunida. Waa maalin wanaagsan oo xasuus leh. Sannadkii la soo dhaafay waxaad soo martay heerar kala duwan adiga iyo ilmahaaguba,  waayo cunnugii yaraa ee kiilooyinka ahaa maanta waa qof isku filan oo sii koraya. Ilmahaaga hal sanno jirka gaaray hadda wuxuu awoodaa inuu kaligiis istaagi karo ama uu qaadayba tilaabooyinkii ugu horeeyay ee socodkiisa. Xilligaan wuxuu astaahilaa inaad diyaarsato kaameradaada fiidiyoowga ama sawirka oo aad duubto tilaabooyinka ugu horeeya ee socodkiisa taariikhiga ah. Dhinaca hurdada ilmaha hal sanno jir gaaray waxay seexdaan inta badan habeenkii waloow ay u baahan yihiin hurdada casarkii oo ay yara hurdo qac ka siiyaan. Waxay u muuqataa inay meesha ka ...

11 Billood jir

Heerarka Korriinka
Hadda ilmahaagu wuxuu soo gaaray 11 billood jir. Waxaa kuu soo carfaysa damaashaadkii sannad-guuradii koowaad ee dhalashada ilmahaaga oo ay kaaga harsan tahay hal bil oo kaliya. Waxaan shaki ku jirin xilligaan inaad mashquulsan tahay oo aad ilmaha socod-baradka ah ka celcelinayso inuu dhib ama khatar la kulmo inta uu durdurinayo ama sida xawliga ah u guurguuranayo guriga dhexdiisa. 11 Bilood jirku xilligaan wuxuu cuskanayaa derbiyada ama qalabka guriga yaal. Waxay mararka qaarkood qaadayaan tillaabooyin taxadar leh oo socosho ah. Haddii la daadaheeyo waxay ilmahu socon karaan cabaar. Qaar ka mid ka mid ah carruurtu waxay tijaabinayaan inay ama faraha foodooda ku istaagaan amaba hal lug ku istaagi karaan. Da'daan carruurtu waa kuwo dunidu u cusub tahay oo qaxar-doon ah,  waayo wax...

10 billood jir

Heerarka Korriinka
Carruurta jirsata 10ka billood ee cimrigooda way hadaaqayaan, guurguurnayaan, mararka qaar waxay isku dayayaan inay istaagaan iyagoo cuskanaya miis ama derbiga. Marka ay hadaaqayaan waxay isticmaalayaan erayo badan oo intooda badan waalidiintu fahmi karin. Markaan ilmuhu waxay istaahilaan in lala sheekaysto si awoodooda luuqadeed u korto.   Ilmuhu xilligaan dhaqdhaqaaqoodu waa mid xawli ku socda oo xitaa waxay isku dayaan inay socdaan iyagoo derbiga cuskanaya. Carruurta la daadihiyaa waxay awoodaan inay socod tilaabooyin ah qaadaan. Waalidiinta oo gacanta haya ilmaha ayaa ilmuhu isku dayaa inay foorarsadaan si ay u soo qabsadaan boombalo dhulka taal.  Saacadihii mucjisada ahaa ee aad ilmaha oo kaligood soconaya aad arki lahayd waxaa kaa xigta labo billood oo kaliya. Bisha tobnaad ilm...

9 BILLOOD JIR

Heerarka Korriinka
Bisha sagaalaad ilmaha jira waxay noqdaan kuwo khabiiro ku noqda guurguurashada. Hadda ilmuhu waa kuwo dhaqaaqaya, hadaaqaya, sahaminaya oo haddana qaxar-raadis ah. Guurguurashada qaar ilmaha ka mid ahi hadda waxay awoodaan inay boombalo hal gacan ku qabsadaan iyagoo si xawli ah ku guurguuranaya oo isticmaalaya labada loow iyo gacanta kale. Sagaal billood jirku waxay khabiiro ku noqdaan is-rogrogida  jirka ee degdega ah sida horay u guurguurashada, dib u fariisiga iyo is-wareejinta. Waxay awoodaan ilmuhu xilligaan inay derbiyada qabsadaan oo iyagoo derbiga cuskanaya ay socodka isku dayaan. Waalidiin badan baa xilligaan u hanqal taaga inay ilmaha kabo u galiyaan. Xilligaan ilmuhu weli socod ma baran,  laakiin waxay isku dayayaan inay bartaan socodka. Waxaa fiican in carruurta aan kabo l...

8 Billood jir

Heerarka Korriinka
Dhallaanka jira sideeda billood waxay heleen kalsooni iyo awood jirreed. Waxay si fiican hadda u barteen inay si xawli ah u guurguurtaan.  Waxay awood u leeyihiin inay si taxadar leh ugu taagsadaan kursi ama sariir,  oo ay yara istaagaan. Carruurta 8da billood jiraa labada bilood ee soo socota waxay sahamin doonaan inay isku dayaan inay socdaan iyagoo cuskanaya dermiga ama qalabka guriga yaal. Bishaan qaar waalidiinta ka mid ahi carruurta waxay dhex fariisayaan kursiga socod-baradka ee la yiraahdo baby walker. Inkastoo gaariga socod-baradku aad ugu fiican yahay carruurta oo waalidiintu nafis darreemaan, haddana kursiga socod-baradku cillado ayuu leeyahay. Marka hore ilmuhu kursiga wuxuu u isticmaali karaa jaranjaro uu ku gaaro alaabada dusha sare saaran ama feerooyin kul-kulul ama tarmu...

Soo bixida ilkaha ee Carruurta

Heerarka Korriinka
Inta badan carruurta yar yar ilkaha ugu horeeya ee la yiraahdi ilko-caanoodka waxay u soo baxaan marka ay jiraan inta u dhaxaysa 3-7 bilood dhexdood. Cilmi ahaan aas-aaska ilkaha waxay horayba u bilaabatay intii ilmuhu ku jiray uurka. Qaar ka mid ah ubbadka ilkuhu waxaa laga yaabaa inaysan u soo bixin ilaa inta ay ka gaarayaan hal sanno. Marar dhif iyo naadir ah qaar carruurta ka mid ahi marka la umulaba waxaa lagu arkaa iyagoo ilko leh. Qaar kale  oo carruurta ka mid ah asbuucyo ka diba ilkaha ugu horeeya ayaa u soo baxa. Ilkuhu waxay ka soo dilaacaan cirridka ilmaha iyagoo mid mid u soo baxa markiiba. Waxaa ugu soo hor baxa foolasha yar yar ee hore ee daanka hoose. sida caadiga ah 4-8 asbuuc ka dib waxaa soo baxa foolasha iyo miciyaha kore. Ilaa qiyaastii bil ka dibna waxaa soo baxa m...